ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک یکی از مهمترین مراحل واردات و صادرات است که نیاز به رعایت دقیق قوانین و مقررات گمرکی دارد. آشنایی با مراحل ترخیص کالا از گمرک و قوانین مرتبط با این فرآیند، می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند توقیف یا قاچاق کالا جلوگیری کند. در این مقاله به تفصیل به مراحل ترخیص کالا از گمرک، قوانین و شرایط مرتبط و.. خواهیم پرداخت.
ترخیص کالا از گمرک چیست؟
ترخیص کالا از گمرک فرآیندی است که طی آن کالاهای وارداتی یا صادراتی پس از ورود یا خروج از کشور، تحت تشریفات قانونی و گمرکی قرار می‌گیرند. پس از پرداخت هزینه‌ها و عوارض مربوطه، اجازه ورود یا خروج کالا صادر می‌شود. این مراحل توسط مالک کالا یا نماینده او انجام می‌شود و نیازمند تخصص، تجربه و دقت در شناخت قوانین و مدارک لازم است.
Bottom of Form
محاسبات اظهارنامه برای ترخیص کالا از گمرک
اظهارنامه گمرکی، سندی مهم است که مقامات گمرک با بررسی آن مجوز ترخیص کالا را صادر می‌کنند. محاسبات اظهارنامه برای ترخیص کالا از گمرک بر اساس ارزش کالا، تعرفه‌های گمرکی و قوانین جاری انجام می‌شود. این محاسبات به دقت و تخصص نیاز دارند تا از جریمه‌ها و هزینه‌های اضافی جلوگیری شود.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
مراحل ترخیص کالا از گمرک به دلیل پیچیدگی‌های قانونی و اداری، نیازمند دقت زیادی است. در این فرآیند کالاهای وارداتی پس از اخذ مجوزهای لازم از گمرک، برای مصرف در کشور آزاد می‌شوند. این کار توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او (ترخیص کار گمرک) انجام می‌شود. در ادامه، به توضیح مراحل کامل ترخیص کالا از گمرک ایران خواهیم پرداخت.
رسیدن کالا به انبار گمرک و دریافت قبض انبار گمرکی
پس از ورود کالا به کشور، کالاها به انبارهای گمرک منتقل می‌شوند که در نقاط مختلف کشور و نزدیک به ورودی و خروجی‌ها قرار دارند. مسئول انبار در این مرحله باید کالاها را بررسی کند و هر گونه نقص یا آسیب را گزارش دهد. سپس اطلاعات مربوط به کالاها از جمله جزئیات فنی، مقدار و ارزش در سامانه گمرک ثبت می‌شود. براساس این اطلاعات، قبض انبار گمرکی صادر می‌شود. این سند رسمی مشخصات کالاها، تعداد و سایر اطلاعات مرتبط را ثبت می‌کند و به عنوان مدرک برای تایید موجودی کالاها در انبار گمرکی استفاده می‌شود. داشتن قبض انبار برای ادامه فرآیند ترخیص و دریافت ترخیصیه کالا ضروری است.
تهیه و آماده سازی اسناد
در مرحله دوم، واردکننده باید اطلاعات لازم برای تهیه اسناد را جمع‌آوری کند، شامل جزئیات کالا، ارزش، و کمیت. بر اساس نوع کالا و مقررات گمرکی، باید مشخص شود کدام اسناد برای ترخیص کالا ضروری است. این اسناد ممکن است شامل فاکتور فروش، گواهی مبدأ، و سایر مدارک مورد نیاز باشد.
پس از تعیین اسناد لازم، واردکننده باید آن‌ها را تکمیل و در صورت نیاز به تصدیق، به مراجع معتبر ارائه دهد. سپس این اسناد باید به گمرک ارائه شوند و پس از تأیید، واردکننده موظف به پرداخت هزینه‌های گمرکی و مالیات‌های مرتبط است. نقص در این اسناد می‌تواند به تأخیر، جریمه‌های اضافی و حتی عدم ترخیص کالا منجر شود.
اظهار از طریق سامانه EPL
سامانه EPL (Electronic Packing List)، جهت انجام امور گمرکی و تسهیل در فرآیند ترخیص کالاها، از سال ۱۳۹۲ طراحی شده و فعال است. واردکنندگان و صادرکنندگان می‌توانند از طریق سامانه ای پی ال، اطلاعات کالاها را به‌صورت الکترونیکی ثبت و هزینه‌های گمرکی را پرداخت کنند. وارد کننده کالا باید ابتدا اطلاعات مربوط به کالاهای خود و مدارک مربوط به ترخیص کالا را در سامانه ای پی ال آپلود کند. پس از ثبت اطلاعات، او باید هزینه‌های گمرکی و مالیات مرتبط با ترخیص کالا را در سامانه پرداخت کند. در نهایت گمرک به صورت آنلاین صحت مدارک آپلود شده را بررسی می‌کند. به این فرایند در اصطلاح «اظهار کالا» می‌گویند. در اظهارنامه گمرکی، باید اطلاعاتی نظیر ارزش کالا، تعداد دقیق کالا و تعرفه‌های گمرکی به‌طور دقیق وارد شود. تکمیل صحیح فرم اظهارنامه بسیار مهم است و هر گونه اشتباه می‌تواند منجر به مشکلات مالی و غیرمالی جدی شود.
دریافت کوتاژ اظهارنامه و تعیین مسیر اظهارنامه
در این مرحله واردکننده باید درخواست کوتاژ اظهارنامه را به صورت الکترونیکی یا حضوری به گمرک ارائه دهد. این درخواست شامل اطلاعاتی نظیر نوع کالا، مقدار و کشور مبدأ است. پس از بررسی و تأیید درخواست، گمرک شماره کوتاژ را صادر می‌کند و اظهارنامه به یکی از سه مسیر سبز، زرد یا قرمز تخصیص می‌یابد. انتخاب مسیر اظهارنامه بر اساس عوامل مختلفی نظیر نوع کالا، کشور مبدأ، وزن و تعرفه‌های گمرکی انجام می‌شود. همچنین برخی کالاها ممکن است نیاز به بررسی‌های خاص یا مجوزهای اضافی داشته باشند. تکمیل این مرحله برای فرآیند ترخیص کالا بسیار مهم است.
کنترل و ارزیابی کالا
به‌منظور کنترل و مدیریت بهتر فرآیند آزادسازی کالا و تسهیل مسیر ترخیص، کالاها به یکی از سه مسیر گمرکی سبز، زرد یا قرمز هدایت می‌شوند. انتخاب مسیر بر اساس نوع کالا و ویژگی‌های آن تعیین می‌شود و تأثیر زیادی بر سرعت و نحوه پردازش ترخیص دارد.
مسیر سبز گمرکی
کالاهایی که به این مسیر هدایت می‌شوند، به دلیل عدم نیاز به بازرسی ویژه و تأیید اسناد خاص، به سرعت به مرحله بارگیری و خروج از گمرک منتقل می‌شوند. فرآیند در این مسیر سریع و بدون مشکل اضافی انجام می‌شود.
مسیر زرد گمرکی
در این مسیر، کالاها ممکن است نیاز به بررسی‌های اضافی داشته باشند. بسته‌ها در حضور کارشناسان گمرک باز شده و با اسناد مقایسه می شوند. براساس ارزیابی، ممکن است کالا به مرحله صندوق ارسال شود یا نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد.
مسیر قرمز گمرکی
کالاهای این مسیر نیاز به بررسی دقیق‌تری دارند. بسته‌ها باید به طور کامل باز شده و توسط ارزیاب گمرک مورد بررسی و مقایسه با اسناد قرار گیرند. این مرحله شامل ارزیابی مجدد ارزش و سوابق گمرکی است که به‌طور کلی زمان‌برتر است.
دریافت مجوزهای موردنیاز
در فرآیند ترخیص کالا از گمرک، دریافت مجوزهای لازم بر اساس نوع کالا و قوانین جاری اهمیت بسیاری دارد. هر کالایی ممکن است به مجوزهای خاصی مانند استاندارد، بهداشت، تجهیزات پزشکی یا انرژی اتمی نیاز داشته باشد. ابتدا واردکننده باید نوع کالا را دقیقاً مشخص کرده و بر اساس آن، اسناد لازم را برای اخذ مجوز آماده کند.
برخی از مجوزها نیازمند ثبت درخواست در سامانه‌های مربوط به گمرک یا مراجع قانونی دیگر هستند که این امر باید با دقت انجام شود. پس از ارائه درخواست مجوز، مقامات مربوطه مدارک را بررسی می‌کنند تا از صحت و کفایت آن‌ها مطمئن شوند. در صورت تایید مدارک، مجوز صادر شده و به واردکننده ابلاغ می‌شود. این مجوز برای ادامه فرآیند ترخیص کالا به گمرک ارائه خواهد شد.
کارشناسی (بررسی تعرفه و ارزش اظهارنامه)
در این مرحله تعرفه گمرکی (HS Code) به هر کالا اختصاص می‌یابد. این کد بین‌المللی برای شناسایی و دسته‌بندی کالاها استفاده می‌شود و میزان حقوق ورودی و مالیات گمرکی را مشخص می‌کند. ارزش کالا نیز بر اساس مواردی چون فاکتور فروش، هزینه‌های حملونقل، بیمه و بسته‌بندی محاسبه می‌شود. کارشناسان گمرک اظهارنامه را بررسی می‌کنند تا مطابقت تعداد و ارزش کالاها با تعرفه‌ها تأیید شود. اگر اختلافی بین اطلاعات اظهارنامه و قوانین گمرکی وجود داشته باشد، موضوع به رئیس سرویس ارزیابی ارجاع داده می‌شود تا اختلاف بررسی و نظر نهایی اعلام گردد. در صورتی که تمام اطلاعات اظهارشده صحیح و مطابق با مقررات باشد، کارشناس گمرک اظهارنامه را تأیید و به مرحله بعدی یعنی صندوق ارسال می‌کند. این مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا هرگونه خطا در تعیین تعرفه یا ارزش کالا ممکن است منجر به افزایش هزینه یا تأخیر در فرآیند ترخیص شود.
صندوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
پس از بررسی تعرفه گمرکی و ارزش کالا، واردکننده با میزان مالیات و عوارض گمرکی آشنا می‌شود و باید مبالغ مربوطه را آماده کند. برای پرداخت حقوق و عوارض، واردکننده به صندوق گمرکی مربوط به اماکن گمرکی مراجعه کرده و درخواست پرداخت مالیات و عوارض را ثبت می‌کند. مالیات و عوارض گمرکی توسط واردکننده به صندوق گمرکی پرداخت می‌شود.
پرداخت ممکن است به صورت نقدی یا از طریق واسطه‌های مالی و بانکی صورت گیرد. پس از واریز وجوه و تأیید فیش پرداختی، پروانه سبز گمرک صادر می‌شود. در این مرحله، صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید اقدام به پرداخت حقوق و عوارض گمرکی کرده و سپس می‌تواند مراحل بعدی ترخیص کالا را آغاز کند.
بارگیری و تحویل کالا از انبار گمرک
پس از ترخیص بار و پرداخت هزینه‌های گمرکی، صاحب کالا باید اقدامات مربوط به حملونقل کالا را انجام دهد و با شرکت حمل و نقل تسویه حساب کند. سپس، صاحب کالا باید قبض انبار را دریافت کرده و هزینه‌های انبارداری را پرداخت کند. توجه داشته باشید که هزینه‌های انبارداری می‌تواند در گمرکات مختلف متفاوت باشد و شامل هزینه‌های تخلیه، بارگیری، بیمه کالا، و مدت زمان رسوب کالا در انبار است. با پرداخت هزینه‌های مربوط به انبارداری، گمرک مجوز بارگیری را صادر می‌کند.
در این مرحله اگر تمام مجوزهای مورد نیاز فعال شده و اطلاعات منبع ارز به درستی وارد شده باشد، گمرک مجوز بارگیری را برای صاحب کالا صادر می‌کند. پس از دریافت مجوز بارگیری و تسویه حساب، انباردار محموله را به صاحب کالا یا نماینده قانونی او تحویل می‌دهد. کالا پس از بارگیری از انبار گمرک، به درب خروج گمرک هدایت می‌شود تا آخرین مرحله ترخیص انجام شود.
مرحله ی خروج کالا
در مرحله نهایی صاحب کالا بیجک انبار را از انباردار دریافت می‌کند. انباردار پس از کنترل پروانۀ سبز گمرکی، مهر دربِ خروج را زده و بیجک را صادر می‌کند. این اقدام به صاحب کالا اجازه می‌دهد تا وسیله نقلیه موردنظر را برای بارگیری وارد گمرک کند. پیش از خروج کالا، مأموران گمرکی محموله را مجدداً بازرسی می‌کنند. پس از تأیید بازرسی، صاحب کالا مجاز به خروج کالا از گمرک می‌شود. سپس، کالا به شرکت حمل و نقل تحویل داده می‌شود و مدارک حمل و نقل تهیه می‌گردد. اطلاعات لازم به گمرک ارسال می‌شود و پس از تأیید، کالا از گمرک خارج می‌شود.
دلیل اهمیت دانستن مراحل ترخیص کالا از گمرک
مراحل ترخیص کالا از گمرک به دلیل تأثیر مستقیم بر زمان، هزینه‌ها و قانونی بودن فرآیند واردات و صادرات بسیار اهمیت دارد. اگر مراحل ترخیص به درستی طی نشود، کالا ممکن است در گمرک رسوب کرده و هزینه‌های اضافی مثل جریمه‌ها یا هزینه‌های انبارداری به بار آورد.
اشتباه در ارائه مدارک یا عدم رعایت مقررات ممکن است به توقیف یا ممنوعیت واردات منجر شود. آشنایی با این مراحل، ترخیص را تسریع کرده، هزینه‌ها را کاهش داده و زنجیره تأمین را بهبود می‌بخشد.
اهمیت مجوزهای گمرکی در ترخیص کالا
شرایط و قوانین ترخیص کالا در گمرک ایران
ترخیص کالا در گمرک ایران نیازمند رعایت قوانین مشخصی است که برای حفظ نظم و جلوگیری از قاچاق کالا تنظیم شده‌اند. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به توقیف کالا و عواقب قانونی شود. به برخی از قوانین جدید توجه کنید:
- کالاهای دارای تاریخ انقضای محدود باید به گمرکی منتقل شوند که تجهیزات لازم برای نگهداری آن‌ها را دارد، در غیر این صورت، ممکن است آسیب ببینند.
- واردات حیوانات خاص و نادر باید با مجوز ویژه از سازمان محیط زیست انجام شود. در غیر این صورت، این گونه‌ها قاچاق تلقی شده و توقیف خواهند شد.
- هرگونه واردات کالاهای ممنوعه مانند سلاح گرم و مواد مخدر پیگرد قانونی جدی داشته و شخص واردکننده با مجازات‌های سنگین مواجه خواهد شد.
- برای واردات مواد اولیه، دریافت مجوزهای لازم و رعایت استانداردهای کیفی الزامی است؛ در غیر این صورت، کالا توقیف یا جریمه می‌شود.
- واردات مشروبات الکلی به‌طور کامل در ایران ممنوع است. هرگونه تلاش برای واردات این محصولات قاچاق محسوب شده و منجر به مصادره کالا و پیگرد قانونی شدید برای واردکننده خواهد شد. علاوه بر جریمه‌های مالی، مجازات‌های قضایی نیز برای افراد خاطی در نظر گرفته شده است.
- واردات کالاهای نمونه و نمایشگاهی بدون پرداخت حقوق گمرکی امکان‌پذیر است، به شرط آنکه کالاها پس از نمایشگاه به کشور مبدأ بازگردانده شوند.
رعایت این قوانین جدید به بازرگانان کمک می‌کند تا از مشکلات قانونی جلوگیری کرده و فرآیند ترخیص کالا از گمرک را سریع‌تر و ایمن‌تر انجام دهند.
معرفی گمرک های کلیدی ایران برای ترخیص کالا
گمرک‌ها نقش حیاتی در تجارت بین‌المللی و ترخیص کالا دارند. هر گمرک با توجه به موقعیت جغرافیایی و تخصصی خود، وظایف ویژه‌ای در فرآیند واردات و صادرات ایفا می‌کند. اکثر گمرکهای ایران، در نقاط استراتژیک کشور قرار گرفته‌اند که به تسهیل روند تجارت و مراحل ترخیص کالا کمک می‌کنند. برخی از گمرکهای مهم ایران عبارتند از:
گمرک امام خمینی
گمرک فرودگاه امام خمینی به عنوان یکی از مهمترین گمرکهای ایران در پایتخت کشور واقع شده است. موقعیت جغرافیایی مناسب و نزدیکی به شهر تهران، این گمرک را به یکی از پرکارترین گمرکات کشور تبدیل کرده است. کالاهای وارداتی از طریق این گمرک به شبکه حملونقل جاده‌ای متصل می‌شوند و به سایر نقاط کشور ترانزیت می‌گردند. این ویژگی، نقش کلیدی گمرک امام خمینی را در تسهیل فرآیندهای تجاری و اقتصادی نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک فرودگاه امام خمینی
گمرک بندر انزلی
گمرک بندر انزلی در شمال ایران و در استان گیلان واقع شده است. این موقعیت جغرافیایی، آن را به یکی از مهمترین گمرکهای ایران، به ویژه برای تجارت با کشورهای حوزه دریای خزر، تبدیل کرده است.
بندر انزلی به عنوان یک پایگاه بندری حیاتی شناخته می‌شود و به همین دلیل ترخیص کالاها در این گمرک نقش بسیار مهمی دارد. وجود بندر، ویژگی استراتژیکی است که باعث حرکت اقتصادی و تجاری در این منطقه می‌شود.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک بندر انزلی
گمرک شهریار
گمرک شهریار یکی از گمرکهای مهم شهرستان شهریار در استان تهران است. به دلیل نزدیکی به پایتخت، این گمرک نقش کلیدی در ترخیص کالاها و ارائه خدمات گمرکی ایفا می‌کند. موقعیت جغرافیایی مناسب گمرک شهریار، این امکان را فراهم می‌آورد که کالاها به‌راحتی از طریق شبکه‌های حملونقل مختلف شامل جاده‌ای، راه‌آهنی، هوایی و حتی دریایی منتقل شوند.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک شهریار
گمرک بندرعباس
گمرک بندرعباس در استان هرمزگان واقع شده و به دریای عمان و خلیج فارس دسترسی دارد. به عنوان یکی از بنادر اصلی ایران، دارای تسهیلات حملونقل متنوعی است. این بندر به جاده‌های اصلی و خطوط راه‌آهن متصل است و ارتباط مستقیم با بخش هوایی دارد. این امکانات موجب می‌شود که کالاها به‌سرعت و با سهولت از این بندر جابجا شوند.
گمرک بازرگان
گمرک بازرگان، در دامنه کوه آرارات و نزدیک مرز ایران و ترکیه واقع شده است. این گمرک به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین گذرگاه‌های ترخیص کالا و انجام فعالیت‌های گمرکی بین ایران و ترکیه اهمیت ویژه‌ای دارد.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک بازرگان
گمرک خرمشهر
گمرک خرمشهر، یکی از نقاط کلیدی تجاری ورودی و خروجی ایران در جنوب کشور است. این گمرک با امکانات بندری نظیر انبارها، کارگاه‌ها و پارکینگ‌های مخصوص کالاها، به بهبود عملکرد خود در فرآیند ترخیص کالاها کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک خرمشهر
گمرک بوشهر
بوشهر یکی از بنادر مهم ایران است که در ساحل خلیج فارس واقع شده است و دارای موقعیت جغرافیایی برجسته‌ای است. این گمرک نقش حیاتی در فرآیندهای واردات و صادرات کشور ایفا می‌کند. خدماتی مانند ترخیص کالاها، صدور مجوزهای گمرکی، و سایر مراحل مرتبط با تجارت خارجی در این گمرک انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: ترخیص کالا از گمرک بوشهر
هزینه ترخیص کالا از گمرک
فرآیند ترخیص کالا از گمرکات غول مرحله آخر در زنجیره تجارت بین‌المللی است که هزینه‌های مختلفی دارد. هزینه‌های ترخیص کالا از گمرک بر اساس چندین عامل محاسبه می‌شوند. این عوامل شامل نوع کالا، ارزش کالا، نرخ گمرکی و دیگر عوامل متغیر هستند اما به طور کلی:
حقوق ورودی گمرک | هزینه‌های بارگیری و تخلیه | هزینه‌های انبارداری | تعرفه‌های آزمایشگاهی | هزینه‌های کارشناسی کالا
نحوه محاسبه هزینه ترخیص کالا
هزینه ترخیص (به ریال) = (ارزش گمرکی کالا + حق ترخیص + هزینه‌های دیگر) × (نرخ گمرکی + مالیات بر ارزش افزوده)
ارزش گمرکی
ارزش گمرکی به ارزش واقعی کالا در زمان ترخیص اشاره دارد. این ارزش شامل هزینه‌های خود کالا، هزینه حمل و نقل، بیمه و سایر هزینه‌های مرتبط با انتقال کالا به مقصد نهایی می‌شود. ارزش گمرکی معیاری است که برای تعیین تعرفه و محاسبه هزینه‌های گمرکی استفاده می‌شود.
تعرفه گمرکی
تعرفه گمرکی این مفهوم به نرخ مالیاتی اشاره دارد که بر اساس HS Code کالا محاسبه می‌شود. تعرفه گمرکی به صورت درصدی از ارزش گمرکی کالا تعیین می‌شود و می‌تواند بر اساس کشور مبدأ و توافق‌های تجاری متفاوت باشد.
مدت زمان ترخیص کالا از گمرک
مدت زمان ترخیص کالا از گمرک، متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی مانند نوع و حجم کالا، نحوه ارائه اظهارنامه، تطابق مدارک، نرخ گمرکی و استفاده از سامانه‌های الکترونیکی بر سرعت این فرآیند تأثیرگذارند. به همین دلیل، تعیین دقیق زمان ترخیص دشوار است.
اگر مدارک کامل و به روز باشد و از سامانه‌های الکترونیکی استفاده شود، ترخیص سریع‌تر انجام می‌شود. اما در صورت ناقص بودن مدارک یا نیاز به بررسی‌های بیشتر، ممکن است این روند طولانی‌تر شود.
مدت زمان ماندگاری کالا در گمرک
مدت زمان ماندگاری کالا در گمرک یکی از جنبه‌های مهم واردات است. اکثر صاحبان کالا می‌خواهند فرآیند ترخیص را به سرعت انجام دهند، اما ممکن است شرایطی وجود داشته باشد که باعث تأخیر شود. این مدت زمان از زمان تکمیل اظهارنامه یا مانیفست آغاز می‌شود. در حال حاضر گمرک به مدت سه ماه از کالا نگهداری می‌کند. این مدت با درخواست صاحب کالا و پرداخت هزینه‌های انبارداری تا دو ماه دیگر قابل تمدید است. اگر پس از این مدت، برای ترخیص کالا اقدامی نشود، کالا متروکه اعلام می‌شود. در این صورت، فرایند ترخیص بسیار پیچیده و در بسیار از موارد غیر ممکن می‌شود.
ترخیص مشروط کالا در گمرک به چه معناست؟
کالاهای مشروط، آن دسته از اقلام هستند که ورودشان به کشور به رعایت برخی شرایط و مقررات خاص وابسته است. این کالاها ممکن است نیاز به مجوزهای خاص، تأسیسات نگهداری ویژه یا انجام تست‌ها و بررسی‌های خاصی داشته باشند. برای جلوگیری از مشکلات در ترخیص، واردکنندگان باید به این شرایط آگاه باشند.
محصولات دارویی، تجهیزات پزشکی و مواد شیمیایی نمونه‌هایی از این کالاها هستند. ترخیص این اقلام معمولاً به زمان بیشتری نیاز دارد و روند آن پیچیده‌تر است. گمرک برای این نوع کالاها ممکن است شرایط خاصی تعیین کند و فقط با رعایت آن‌ها، اجازه ورود به کشور صادر می‌شود. در واقع، ترخیص مشروط یعنی اینکه کالا تنها در صورت رعایت تعهدات مشخص، مثل پرداخت مالیات یا ارائه مجوزهای لازم، می‌تواند وارد کشور شود. تا زمان برآورده شدن این شرایط، ترخیص کالا به تعویق می‌افتد.
اسناد و مدارک موردنیاز برای ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک ایران نیاز به ارائه اسناد و مدارک مختلف دارد. لازم به ذکر است که نوع و تعداد مدارک مورد نیاز بستگی به نوع کالا، نحوه واردات و سایر عوامل دارد. در ادامه لیستی از مدارک و مجوزهایی که ممکن است برای ترخیص کالا نیاز باشد آورده شده است:
مدارک و اسناد کالا
- بارنامه (BILL OF LOADING): این سند توسط شرکت حمل و نقل صادر می‌شود و اطلاعات مهمی درباره کالا و شرایط حمل و نقل را شامل می‌شود.
- قبض انبار (WAREHOUSERECIEPT): رسید انبار یک سند رسمی است که نشان دهنده ذخیره کالا در انبار گمرکی یا سایر انبارها.
- ترخیصیه (DELIVERY ORDER): سند ترخیصیه نشان‌دهنده تأیید رسمی از سوی مقامات گمرکی برای واردات یا صادرات کالاست.پیش‌فاکتور (PROFORMA INVOICE): یک سند تجاری است که توسط فروشنده به خریدار ارائه می‌شود و اطلاعاتی مربوط به یک معامله تجاری را به صورت اطلاعاتی اولیه ارائه می‌دهد. این سند به عنوان یک تعهد غیررسمی به منظور ارائه مشخصات کالا، قیمت‌ها و شرایط فروش استفاده می‌شود.گواهی مبدا (CERTIFICATE OF ORIGIN): گواهی از محل تولید یا کشور مبدأ کالا که نشان‌دهنده محل تولید و تأیید اصالت کالاست.فهرست عدل‌بندی (PACKING LIST): فهرستی است که شامل جزئیات و مشخصات دقیق یک محموله می‌شود. این لیست معمولاً شامل اطلاعاتی نظیر نام کالاها، تعداد، وزن، ابعاد، نوع بسته‌بندی و مشخصات دیگر است که به راحتی شناسایی و مدیریت محموله را تسهیل می‌کند.این سند برای تأیید صحت محموله در فرآیندهای گمرکی و ترخیص کالا ضروری است و به مسئولان گمرکی کمک می‌کند تا محموله را به‌دقت بررسی کنند.مدارک صاحب کالا
اصل کارت بازرگانی | اصل کارت ملی | کپی کارت بازرگانی | کپی کارت ملی
مدارک نماینده
- وکالت نامه رسمی و کارت حق العملکاری: این اسناد برای نمایندگان یا کارگزاران مشغول به ترخیص واردات از گمرک استفاده می‌شوند.
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی وکالت‌نامه محضری
- اصل و کپی معرفی‌نامه برای گمرک
- کپی دفترچه بیمه
ترخیص کالا بدون ثبت سفارش
طبق قوانین گمرکی کشور، برای واردات کالا، ثبت سفارش الزامی است. اما استثنائاتی وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- کالاهای مورد نیاز ساکنان مرزی و شرکت‌های تعاونی آن‌ها
- لوازم ضروری برای کارکنان کشتی
- کالاهای خاص انرژی اتمی که با تأیید وزارت دفاع و سازمان انرژی اتمی وارد می‌شوند
- اجناسی که مسافران در حد مجاز و مطابق با فهرست کالاهای مجاز وزارت صمت با خود به همراه دارند
- کالاهای وارد شده از طریق پست که بر اساس مقررات صادرات و واردات ارسال شده‌اند
- نمونه‌های کالا (ورود موقت) برای نمایشگاه‌های بین‌المللی
این موارد از ثبت سفارش معاف هستند و می‌توانند بدون انجام این فرآیند وارد کشور شوند.
چه کالاهایی نیاز به ترخیص دارند؟
کالاهای مجاز: کالاهای مجاز به اقلامی اطلاق می‌شود که ورود آن‌ها به کشور بدون هیچ‌گونه مانع و مشکلی امکان‌پذیر است. این دسته معمولاً شامل محصولات غذایی، کالاهای مصرفی، مواد اولیه و محصولات دارویی می‌شود که با رعایت استانداردهای گمرکی و بهداشتی وارد می‌گردند. برای ترخیص این کالاها، واردکنندگان باید مستندات و مدارک مورد نیاز را به گمرک ارائه دهند تا فرآیند ترخیص به‌سرعت انجام شود و کالاها به مصرف‌کنندگان نهایی تحویل گردد.
چه کالاهایی را نمی توان ترخیص کرد؟
کالاهای ممنوعه: این اقلام به هیچ عنوان اجازه ورود به کشور را ندارند و ترخیص آن‌ها به‌طور کلی غیرممکن است. کالاهای ممنوعه معمولاً شامل اقلامی هستند که به دلایل امنیتی، بهداشتی یا فرهنگی محدود شده‌اند.
به عنوان مثال مواد مخدر، سلاح‌های گرم، مشروبات الکلی در کشورهایی که ورود آن‌ها ممنوع است، و کالاهایی که ممکن است برای سلامت عمومی خطرناک باشند، در این دسته قرار می‌گیرند. لازم به ذکر است واردات و ترخیص این کالاها، جریمه‌های مالی، توقیف کالا و حتی پیگرد قانونی دارد. به همین منظور حتما پیش از واردات کالا، اقدام به استعلام گیری کالای مدنظر خود کنید. تماس با مشاوران بازرگانی و مطالعه فهرست کالاهای ممنوعه می‌تواند برای شما در این فرآیند کمک کننده باشد.
ترخیص کالا بدون کارت بازرگانی
واردات و ترخیص کالا بدون کارت بازرگانی امکان پذیر نیست و اجاره کارت بازرگانی نیز خلاف قانون است. این کار می‌تواند شما را با مشکلات قانونی جدی روبرو کند و منجر به جریمه‌های سنگین یا حتی توقیف کالا شود. برای افرادی که کارت بازرگانی ندارند، بهترین راه همکاری با شرکت‌های معتبر ترخیص کالا است. این شرکت‌ها با داشتن کارت بازرگانی و دریافت وکالت از مشتری، تمامی مراحل واردات و ترخیص را به صورت قانونی و حرفه‌ای انجام می‌دهند.